Sosyal medya monitoring nedir, ne için yapılır? geçtiğimiz haftalarda detaylıca açıklamıştık. Bu yazımızda ise nasıl yapıladığını ve hangi araçları kullanarak yapabileceğinizi anlatacağız.
Sosyal medya monitoring nasıl yapılır?
Sosyal medya monitoring işlemi anahtar kelime üzerinden yapılır. Şahsınız, Markanız, ürününüz, rakipleriniz yada sektör ile ilgili doğru anahtar kelimeleri belirleyerek hakkınızda konuşulanları takip edebilirsiniz. Bu yüzden yazının bu kısmından sonra monitoring hizmeti almak istediğiniz şahsınız, markanız, ürününüz, rakipleriniz yada sektörünüz kelimeleri yerine anahtar kelime terimini kullanacağım.
Sosyal medya monitoringin nasıl yapılacağına gelecek olursak önce sürecinden bahsetmek gerekir.
- Sosyal medya monitoring için ilk aşama sosyal medyada konuşulanların yani belirlediğiniz anahtar kelimeler ile çıkan sonuçların toplanmasıdır. Bu bazı araçlar ve sistemler ile mümkündür.
- İkinci aşama ayrıştırma/analizdir. Bu aşamada konuşulanlardan ilgisiz olanları ayrıştırılır ve ilgili konuşmaların duygu (sentiment) analizi gerçekleştirilir.
- Son aşama ise raporlama, yani işin yorum kısmıdır. İlk iki aşamada hazırlanan veri belirlenen kriterler doğrultusunda yorumlanır ve şematik olarak görsel hale getirilmesidir.
Bu süreçleri nasıl yapacağımıza gelecek olursak aşama aşama açıklamak daha doğru olacaktır.
-
Veriler Nasıl Toplanır?
Sosyal medya takibi için bir çok ücretsiz araç olmakla birlikte, ücretli araçlar ve özellikle monitoring sistemini oluşturan ajanslar mevcuttur. Bu araçların örnekleri ve detaylı incelemesini yazının alt kısmında bulabilirsiniz.
-
Verilerin Ayrıştırılması/Analizi Nasıl Yapılır?
Sosyal medya monitoring için veriler genel olarak bir Microsoft Office Excel dosyası halinde oluşturulur. Gerekli düzenlemeden sonra raporlama için PowerPoint yada Word gibi programlar kullanılır. Bu yüzden Microsoft Office’ e hakim olmanız gerekmektedir.
Ücretsiz araçlar ile elde edilen veri Excel sayesinde düzenleyebiliriz. Ücretli araçlar da ise durum biraz daha kolaydır. Çünkü ücretli araçların çoğunda ayrıştırma ve analiz işlemini sistem kendi sağlamaktadır. Bu sayede verinizi son hali ile sistemden alabilirsiniz.
Bu aşamanın en önemli kısmı duygu (sentiment) analizidir. Duygu analizi kısaca, bir yazıya bakarak yazının olumlu, olumsuz yada tarafsız (nötr) olduğunun belirlenmesidir. Duygu analizini otomatik olarak gerçekleştiren sistemler olsa da Türkçe için doğruluk payı oldukça düşüktür. Malumunuz olumlu bir şey söylerken bile küfredebilen bir milletiz.
Duygu analizinde değerlendirme işlemi firmaya göre farklılık gösterebilir. Örnek olarak reklamının yapılması yasak olan bir alkollü içki firmasının sadece adının yazıldığı bir paylaşım firma için olumlu iken başka bir firma bu durumu nötr olarak değerlendirmektedir. Bu yüzden çalışılacak firmadan bir bilgi alınması daha doğru sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır.
Bu aşamada yapılabilecek bir diğer şey ise çıkan sonuçları konu/kategori olarak ayırmaktır. Bu ayırımın amacı çıkan sonuçları sınıflandırarak raporlamada kolaylık sağlamaktır. Burada bahsedilen konu/kategori yine firmadan alınacak bilgi ile belirlenmektedir.
Kategori ayırımında genel olarak kullanılan başlıklar Ürün/Hizmet, Kampanya, Etkinlik, Sponsorluk, Kurumsal şeklindedir.
Konu ayırımında ise Şikayet, Bilgilendirme, Memnuniyet, Öneri, Soru gibi başlıklar genel olarak kullanılmaktadır.
Konu/Kategori kullandığınız monitoring aracında farklı bir adla geçiyor olabilir.
Tüm bu işlemleri gerçekleştirdikten sonra raporlama işlemi için gerekli verimiz hazır hale gelmiştir.
-
Rapor Nasıl Hazırlanır?
Rapor hazırlama işlemi benim için monitoring işinin en kolay kısmı diyebilirim. Çünkü verinin hazırlanması daha zahmetli ve dikkat gerektiren bir iştir.
Rapor hazırlarken önemli olan firmanın sizden istediği analiz işlemleridir. Rapor hazırlayabilmek için Excel’de pivot tablo özelliğini bilmek gerekir.
Pivot tablo, verileri formül girmek zorunda kalmadan farklı şekillerde yorumlamanıza olanak tanıyan dinamik bir tablodur. Pivot tablo raporları, özellikle büyük bir veri kümesini daraltmak veya veri noktaları arasındaki ilişkileri analiz etmek istediğinizde işe yarar.
Pivot tablo özelliğini kullanarak verilerin belirlediğiniz kriterlere ve konulara göre özet halini görebilirsiniz. Duygu analizine, konu/kategorisine, mecraya, tarihe yada istediği farklı özelliğe göre rapor bilgilerini filtrelemeniz gerekecektir. Bu filtreleme sonucunda çıkan sonuçlar belirlenen rapor formatında grafik yada tabloya dönüştürülür. Rapor formatı olarak genellikle PowerPoint kullanılır.
Örnek olarak daha önce paylaşmış olduğum USMED 2014 Dijital Medya Raporu’na göz atabilirsiniz. (Bu raporda sosyal ağların takibi yapılmamıştır.)
Ücretli ve Ücretsiz Sosyal Medya Monitoring Araçları
Tüm internet ve sosyal medya sitelerini manuel olarak taramamız mümkün olamayacağı için medya monitoring yaparken mutlaka bir monitoring aracı kullanmak durumundasınız.
Ücretsiz Monitoring Araçları
Ücretsiz araçlara geçmeden önce belirtmeliyim ki sosyal ağların arama kısmından arayarak yada Google, Yandex gibi arama motorlarından anahtar kelime araması yaparak anahtar kelimeniz ile ilgili bilgi alabilirsiniz. Özellikle arama motorları çıkan sonuçları tarihe, dile göre filtreliyor olması işi kolaylaştırmaktadır.
Belirlediğiniz anahtar kelimelere ait çıkan sonuçları doküman olarak alabileceğiniz çok fazla ücretsiz araç maalesef bulunmamaktadır. Bu araçlar sadece bilgi almanızı sağlar. Bir çok ücretsiz araç, ücretli versiyonu ile bu hizmeti vermektedir.
Monitoring yapabileceğiniz bir çok araç olmakla beraber en çok bilenen ve kullanan bazı ücretsiz araçlar şunlardır;
Google Alerts
Google alert, belirlediğiniz anahtar kelimeleri baz alarak çıkan yansımaları mail olarak gönderen bir araçtır. Genel olarak haber siteleri ve bloglarda çıkan paylaşımları göndermektedir.
Social Mention
Ücretsiz araçların bence en iyisi ve kapsamlısı olan Social Mention; sosyal ağlar, bloglar, mikrobloglar, fotoğraflar gibi bir çok şekilde arama gerçekleştirebiliyor. Her bir mecrada tek tek anahtar kelimenizi arayabileceğiniz gibi tüm mecraları da aynı anda arayabilirsiniz. Çıkan sonuçlar otomatik olarak sentiment (duygu) analizi yapılmış olarak listeleniyor. Tabi daha öncede belirttiğim gibi özellikle Türkçede doğruluğu çok fazla değil. Ayrıca arama sonuçlarında en çok kullanılan kelime, en çok bulunan kullanıcılar, en çok yayınlanan kaynaklar listelenmektedir.
Tweet Reach
Belirlediğiniz anahtar kelimeler ile ilgili Twitter’da çıkan yansımaları gösteren bir araçtır. Arama yapabilmek için Twitter hesabınızla bağlanmanız gerekir. Çıkan yansımalar ile ilgili detayları grafik halinde sunar. Çıkan sonuçları üye olarak bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
Socialseeking
Bir çok sosyal ağda arama yapan bir araçtır. Twitter, Instagram, Youtube gibi önemli sosyal ağlarda belirlenen anahtar kelime ile ilgili paylaşımları gösterir. Arama sonucu çıkan bilgiler sınırlıdır ve indirilemez.
BoardReader
Forum sitelerinde belirlediğiniz anahtar kelimeleri arama yarayan bir araç. Arama sonuçlarını tarihe göre grafik halinde göstermektedir.
Twazzup
Twitter ve Google Haberlerde arama yapabilen bir araçtır. Twitter hesabınız ile giriş yapmanız gerekmektedir. Arama yaptığınız anahtar kelime ile ilgili yansımaları en çok RT alan yada en son paylaşılan gibi farklı kriterlere göre sıralayabiliyor. Ayrıca anahtar kelime ile ilgili en çok paylaşılan link ve fotoğrafları ayrıca göstermektedir.
Ücretli Monitoring Araçları (Sistemler/Firmalar)
Geleneksel medya (Yazılı ve görsel basın) takibi ve sosyal medya monitoring hizmeti veren bir ajans olan DNA360, geliştirdiği Scope 2.0 sistemi ile kullanıcılarının tüm ihtiyaçlarına cevap vermektedir. Özellikle geleneksel medya takibi de yapıyor olması tüm hizmetlerinizi bir arada kontrol etmenizi ve karşılaştırma yapabilmenizi sağlamaktadır. Anahtar kelime bazlı çıkan yansımaları gerçek zamanlı olarak sistem üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca 7/24 monitoring hizmet alarak çıkabilecek kriz gibi olumsuz durumların önceden fark edilerek bilgilendirilmesini sağlamaktadır. Duygu (sentiment) analizi çalışanlar tarafından manuel olarak gerçekleştirildiği için hata payı oldukça düşüktür.
Somera, Türkiye’de Sosyal Medya Ölçme, Analiz ve Araştırma hizmeti sunmak üzere kurulmuştur. Sosyal medya reyting analizi, duygu (sentiment) analizi, içerik ve görüş analizleri gibi hizmetler sağlayan bir takip aracıdır.
Monitera sosyal medya gözlemlemeden filtrelemeye, veri toplamadan ölçümlemeye, kriz yönetiminden sosyal CRM’e uzanan geniş bir yelpazede hizmet veriyor.
BoomSonar, sosyal medya takibi, ölçümleme, raporlama, sosyal medya yönetimi ve online itibar yönetimi hizmeti veren bir sosyal medya takip aracı ve entegre iş platformudur. Platformun sosyal medya takip modülü tarafından izlenen sayfalar, paylaştıkları içerikler dikkate alınarak BoomSonar SmartAlgorithm® ile derinlemesine kategorilenir.
Radian6, merkezi yurt dışında bulunan ve global olarak çalışan bir sosyal medya monitoring aracıdır. Sentiment analizi, demografi, trendler, hedef analizi konularında bilgiler sunar. Birden fazla kullanıcıya aynı paneli kullanma imkanı sunar. Globalde kullanılan en popüler araçlardan biridir.
Monitoring hizmeti konusunda aklınızda kalan soru işaretleri ve ihtiyaçlarınızı karşılama konusunda profesyonel danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz. sosyalmedyal.com/iletisim
işte bu sağlam ve kaliteli bir içerik olmuş elinize sağlık.
Gerçekten bir çok kişi monitoring ne demek haberi yok, tez konusu için araştırıyorum farklı farklı sitelerde saçma sapan şeyler çıkıyor karşıma. Sizinki daha bi açıklayıcı olmuş